Wat is projectie en hoe ontdek je jouw eigen projecties?

Binnen de psychologie is projectie een bekend begrip. Er is sprake van projectie, zodra iemand eigenschappen van zichzelf ontkent óf verbergt door deze te ‘plakken’ op de ander.

Zodra je emotie ervaart kan er sprake zijn van projectie. Over het algemeen geldt dat hoe groter de emotie, des te groter de projectie én des te minder objectief we op dat moment zijn.

Denk maar eens aan een moment dat je geïrriteerd bent en bijvoorbeeld in conflict komt met jouw partner of kind. Vaak kan je door de gevoelde emotie niet of minder gemakkelijk de situatie van bovenaf bekijken.

Wie met één vinger wijst…

Wanneer de projecties aan gaan, vervalt het objectief kunnen zien van de situatie. Daarbij komt dat we vaak de buitenwereld de schuld geven van de emotie(s) die we ervaren. Logisch, want dat is makkelijk(er). Je legt immers de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Projecties zeggen alleen vaker iets over jouzelf, dan over de ander.

“Als je met één vinger wijst naar een ander, wijzen er 3 vingers terug naar jezelf”.

De positieve twist van projectie

Zodra je projecties gaat herkennen en kunt zien als aanwijzingen voor onzekerheid, angst of verborgen talenten binnenin jouzelf, is het een krachtig mechanisme voor persoonlijke ontwikkeling.

In plaats van dat je gaat wijzen naar de ander, keer je het om en kun je jezelf afvragen “Wat is het in mij dat aanslaat op X of Y?”

Als je er op deze manier mee bezig gaat zul je merken dat je gaandeweg minder oordelend kunt zijn, zowel naar anderen als naar jezelf. Er ontstaat rust. En zo kunnen conflicten tussen mensen voorkomen worden.

Projectie op het werk

Projectie komt ook vaak voor op de werkvloer. Stel je voor, jij bent altijd stipt op tijd en als één van de eersten geconcentreerd op kantoor aan het werk. Vervolgens loopt collega ‘A’ met veel bombarie het kantoor binnen.

Je weet dan eigenlijk al hoe laat het is.

Collega ‘A’ maakt altijd met verschillende collega’s een praatje én is vaak na 20 minuten nog niet gestart met werken. Dit is vandaag ook het geval. Je merkt aan jezelf dat je steeds geïrriteerder raakt.

Het liefst wil je hem erop attenderen dat hij echt aan het werk moet, het is inmiddels al over negenen. Tegelijkertijd neem je het hem kwalijk dat hij jou uit je concentratie haalt. Je irriteert je er nu zo veel aan, dat ook jij geen werk meer verzet krijgt

Projectie als helpende hand in ontwikkeling

Deze situatie leent zich als mooi voorbeeld voor de reflectievraag: “Wat is het in mij dat aanslaat op collega A?”

Mogelijk herken je gedrag bij hem of haar waarvoor je jezelf geen ruimte geeft. Misschien wil je zelf ook wel eens wat losser omspringen met regels in plaats van altijd stipt op tijd te zijn en direct aan het werk te gaan.

Of kijk je naar collega A op omdat hij zo gemakkelijk met collega’s in gesprek gaat en écht aandacht heeft voor de ander. Dit kan een hint zijn naar een onbenut talent binnenin jouzelf. Een talent dat op de deur aan het kloppen is, maar waar je nog niet de ruimte aan hebt gegeven om te ontwikkelen.

Welke keuze maak je?

Geef je een positieve twist aan projecties, dan biedt dit de mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen en rustiger te worden in contact met de ander. Gun jezelf deze ontwikkeling, in plaats van dat je je laat leiden door je irritatie aan de ander.

Doe je dit niet?

Dan blijft de irritatie bestaan en wordt deze mogelijk nog groter. Dit staat een fijne relatie in de weg en hoogst waarschijnlijk blijf je ditzelfde probleem tegenkomen, ook in andere relaties. Zowel op werk, maar ook privé.

Meer weten?

Ben jij coach of HR-professional en wil je meer weten over het projectiemechanisme en onderzoeken hoe het jou in je dagelijks leven beïnvloedt?

Bekijk dan kosteloos het webinar Projectiemechanisme terug dat Janneke Verbakel en Stefan Sandberg van myHBMcenter gaven.

Webinar Projectiemechanisme